Linux

Linux – rodzina uniksopodobnych systemów operacyjnych opartych na jądrze Linux. Linux jest jednym z przykładów wolnego i otwartego oprogramowania (FLOSS): jego kod źródłowy może być dowolnie wykorzystywany, modyfikowany i rozpowszechniany^[3].

Pierwsza wersja jądra Linux została udostępniona publicznie 17 września 1991 dla architektury komputera PC, wykorzystującego mikroprocesor o architekturze IA-32. Do jądra dołączono narzędzia systemowe zwane też „Development Kit” oraz biblioteki z projektu GNU aby otrzymać nadający się do użytku system operacyjny. 

Zastosowanie:
Linux stosowany jest jako podstawowy system operacyjny serwerów (w tym WWW, FTP, pocztowych, baz danych), zapór sieciowych, routerów, a także w systemach osadzonych oraz w niektórych odtwarzaczach DVD i tunerach DVB.

Ze względu na powstanie i rozwój dystrybucji o łatwej instalacji i dużych zasobach oprogramowania, Linux znajduje również zastosowanie na rynku komputerów biurowych i domowych. Rządy kilku państw europejskich prowadzą wdrożenia Linuksa na komputerach administracji państwowej. Ponadto ze względu na bezpieczeństwo, stabilność, możliwość audytu i łatwość modyfikacji kodu źródłowego, z Linuksa korzystają agencje wywiadowcze, kontrwywiad i wojsko.
Linux wykorzystywany jest przez niektóre banki i instytucje finansowe. Przykładowo, system notowań Wall Street oparty jest na tym systemie operacyjnym, jak i również Londyńska Giełda.

Podstawowe komendy i polecenia w Linux

1. Polecenia związane z użytkownikami, grupami, loginami i zamykaniem systemu
   • shutdown(zamykamy Linuxa)
   • adduser (dodajemy nowego użytkownika)
   • newgrp (dodajemy nową grupę)
   • passwd (zmieniamy hasła)
   • logout (wylogowanie się)
   • who (sprawdzamy kto jest aktualnie zalogowany)
   • users (j/w)
   • w (j/w)
   • whoami (sprawdzamy kim jesteśmy)
   • mesg (zezwolenie na przyjmowania komunikatów)
   • write (wysłanie wiadomości do danego użytkownika)
   • wall (j/w tylko do wszystkich użytkowników)
   • rwall (j/w tylko do wszystkich w sieci)
   • ruser (wyświetla użytkowników pracujących w systemie)
   • talk (możliwość interaktywnej rozmowy)
   • finger(szczegółowe informacje o użytkownikach)
   • su (zmieniamy się w innego użytkownika)
   • chmod (zmieniamy parametry pliku)
   • chown (zmieniamy właściciela pliku)
   • chgrp (zmieniamy jaka grupa jest właścicielem pliku)
2. Polecenia związane z plikami i katalogami
   • Polecenia związane z katalogami
     • ls (pokazuje nam zawartość katalogu)
     • dir (okrojona wersja ls, pochodząca z msdos'a)
     • pwd (pokazuje nam katalog w którym się znajdujemy)
     • cd (zmieniamy katalog)
     • rmdir (usuwamy katalog)
     • mkdir (nowy katalog)
   • Polecenia związane z plikami
     • cat (edytowanie tekstu)
     • rm (usuwamy plik(i))
   • Polecenia związane z kopiowaniem i przenoszeniem, plików i katalogów
     • mv (przenosimy plik lub zmieniamy jego nazwę)
     • cp (kopiujemy plik)
     • mvdir (przenosimy katalog lub zmieniamy jego nazwę)
3. Polecenia związane z procesami
   • ps (pokazuje nam jakie procesy są aktualnie wykonywane)
   • kill ("zabijamy" procesy)
4. Polecenia związane z pomocą
   • help (wyświetla nam wszystkie polecenia w Linuxie)
   • man (pokazuje nam pomoc do programu)
5. Polecenia związane z kompresją i archiwilizacją
   • gzip(kompresuje nam archiwum *.gz)
   • tar (archiwizuje nam archiwum *.tar)